Το Αρχαίο Αφροδίσιο στην περιοχή Καστράκι. Πως χάθηκε, τι μπορεί να γίνει έστω και σήμερα

.
Στο Κονώνειο τείχος, στην Ηετιώνεια Πύλη, βρέθηκαν δύο επιγραφές. Οι επιγραφές αυτές γράφουν τα εξής:
1η:
«ΕΠ’ ΕΥΒΟΥΛΙΔΟ ΑΡΧΟΝΤΟΣ ΑΠΌ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΑΡΞΑΜΕΝΟΝ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟ ΤΩΝ ΠΥΛΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΆ ΤΟ ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΝ ΕΠΙ ΔΕΞΙΑ ΕΞΙΟΝΤΙ Γ[Η]ΗΗΓ[Δ]ΔΔΔΔ ΜΙΣΘΩΤΗΣ ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΒΟΙΩΤΙΟΣ ΑΥΤΉ ΠΡΟΣΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΛΙΘΩΝ»
2η:
«ΕΠΙ ΔΙΟΦΑΝΤΟ ΑΡΧΟΝΤΟΣ ΣΚΙΡΟΦΟΡΙΩΝΟΣ ΜΗΝΟΣ ΕΣ ΤΑ ΚΑΤ’ ΗΜΕΡΑΝ ΕΡΓΑ ΖΕΥΓΕΣΙ ΤΟΥΣ ΛΙΘΟΥΣ ΑΓΟΥΣΙ ΜΙΣΘΟΣ/ ΗΓ[Δ] Δ/ΣΙΔΗΡΙΩΝ ΜΙΣΘΟΣ Γ[Δ]»

Στην 1η επιγραφή αναφέρεται σαφώς ότι εκτελέστηκαν κάποιες εργασίες –κατασκευές (επισκευές πιθανώς) που έγιναν στο τείχος κοντά στο Αφροδίσιο.
Με βάση αυτό το απ’ ευθείας ανασκαφικό εύρημα αλλά και από περιγραφές αυτόπτων μαρτύρων περιηγητών της αρχαίας εποχής, γνωρίζουμε ότι δίπλα στην Ηετιώνεια Πύλη βρισκόταν το Ιερό της Αφροδίτης, το Αφροδίσιο.
.
Αναφορές στο Αφροδίσιο γίνονται στον Αριστοφάνη (στο έργο του «Ειρήνη»), στον Παυσανία κλπ. Οι αναφορές των αρχαίων αποδίδουν την ίδρυση του Αφροδίσιου είτε στον Θεμιστοκλή για την νίκη στη Σαλαμίνα, είτε στον Κόνωνα για τη νίκη του στην Κνίδο (στα παράλια της Μικράς Ασίας) όπου υπήρχε περίφημος ναός της Αφροδίτης. Πιθανό είναι να προϋπήρχε ναός της Αφροδίτης που ενισχύθηκε με αφορμή αυτές τις νίκες.
Πάντως δεν βρέθηκε κανένα θεμέλιο του ναού ως τώρα πράγμα που δείχνει ότι οι καταστροφείς του το εκθεμελίωσαν για να το κάνουν να μην φαίνεται καν η ύπαρξή του. Κάποια πιθανά ερείπια που έχουν απομείνει τα σημειώνει ο κ. Σταϊχάουερ που έκανε την ανασκαφή της Ηετιώνειας Πύλης.
Ωστόσο, η μη ύπαρξη βαριών κατασκευών πάντως ενισχύεται από το γεγονός ότι τα Ιερά της Αφροδίτης ήταν συνήθως κήποι. Αν είναι έτσι, τότε η περιοχή αυτή της σημερινής Δραπετσώνας θα πρέπει να ήταν ένας παράδεισος. Με την επιβλητική Ηετιώνεια Πύλη, τους μεγαλοπρεπείς τύμβους και τραπεζώνες (τάφους) ερείπια των οποίων υπήρχαν διάσπαρτα μέχρι πρόσφατα σε όλη την περιοχή, και με το λιμάνι από τη μια και τα στενά της Σαλαμίνας από την άλλη, η Δραπετσώνα πρέπει να ήταν μια υπέροχη πόλη-τοποθεσία στην αρχαιότητα.
.-.-.-.
Κατά την αρχαιότητα η Δραπετσώνα ήταν η Ηετιώνεια περιοχή της Ηετιώνειας Πύλης, ένας Τραπεζών γεμάτος «τράπεζες» δηλαδή ταφόπλακες ηρώων και άλλων πολιτών που θάβονταν έξω από τα σπουδαία τείχη που προστάτευαν το λιμάνι από θαλάσσιες αλλά και χερσαίες επιθέσεις.
Οι «τράπεζες» (τύμβοι) χάθηκαν λόγω της άναρχης ανοικοδόμησης αλλά ένα μεγάλο ταφικό μνημείο, ο πιο σπουδαίος και μεγάλος τύμβος της αρχαιότητας στον Πειραιά, μνημείο αφιερωμένο στον στρατηγό Θεμιστοκλή, τον νικητή της Σαλαμίνας, το Θεμιστόκλειο, περιμένει την ανάδειξη και αξιοποίησή του.
.-.-.-.
Όπως χάθηκαν οι τύμβοι στην περιοχή γύρω από το Καστράκι και τη γέφυρα Αγίου Διονυσίου, έτσι χάθηκε και το Αφροδίσιο. Διαδοχικές επεμβάσεις στον χώρο δίπλα στην Ηετιώνεια Πύλη, στον χώρο που σήμερα αξιοποιείται από τον Δήμο σαν χώρος πρασίνου (ανάμεσα στον αρχαιολογικό χώρο και το «Απρόοπτο») κάλυψαν τα ίχνη του σπουδαίου αρχαίου ναού.
Η πρώτη εκσκαφή έγινε πριν τον Πόλεμο προκειμένου να φτιαχτεί ο σιδηροδρομικός σταθμός Λαρίσης. Εκεί που είναι τώρα οι γραμμές ήταν πιθανότατα το Αφροδίσιο.
Ό,τι απέμεινε, θαμμένο στη γη, το κατέστρεψε η δεύτερη εκσκαφή που έγινε το 1989 από τον ΟΛΠ για τη δημιουργία ενός σούπερ μάρκετ των εργαζομένων του και άλλες εγκαταστάσεις. Η αρχαιολογική υπηρεσία έδωσε τότε την άδεια στον ΟΛΠ για την εκσκαφή και αυτό μας κάνει να πιστεύουμε ότι η μεγάλη καταστροφή πρέπει να είχε ήδη συντελεστεί κατά την εκσκαφή του ΟΣΕ.
Το ίδιο το Κράτος δια μέσου των οργανισμών του κατέστρεψε την ιερή αρχαία κληρονομιά.
Σήμερα δεν μπορεί πια να γίνει πλήρης αποκατάσταση του Αφροδίσιου. Μπορεί όμως να δημιουργηθεί ένα μνημείο στον χώρο αυτό που να δείχνει που ήταν και πως ήταν αυτό το ιερό της αρχαιότητας.
Μέσα στον χώρο που προορίζεται για πράσινο και αναψυχή μπορεί να γίνει μια μικρή αναπαράσταση του Αφροδίσιου. Γνωρίζουμε πως έμοιαζε πολύ με το Αφροδίσιο της Κνίδου και έτσι μπορούμε να έχουμε μιαν αναπαράσταση σε σχέδια ή τρισδιάστατη και είναι θετικό το γεγονός ότι αυτή η αναπαράσταση μπορεί να εγκατασταθεί στον χώρο που μετατρέπεται από τον Δήμο σε χώρος αναψυχής και πρασίνου, αφού και στα Αφροδίσια της αρχαιότητας το χαρακτηριστικό τους ήταν οι κήποι πρασίνου που τα περιέβαλαν.
Σε ένα περίοπτο σημείο, όπου θα φιλοξενηθούν και οι πλάκες (ή αντίγραφά τους) που βρέθηκαν στην Ηετιώνεια, θα διατηρούσε τη μνήμη αυτού του σπουδαίου αλλά χαμένου πια αρχαίου ναού μειώνοντας κάπως την μεγάλη απώλεια.